معادن استخراج زمرد
دوشنبه 28 آذر 01 | 19:38
معادن زمرد در دنیا
گزارشاتی مبنی بر این که بابلی های قدیم اولین اشخاصی بودند که زمرد را در 4000 سال قبل از میلاد داد و ستد میکردند، وجود دارد . پلنی در کتاب خود خاطر نشان کرده است که Nero از یک زمرد تراش خورده به عنوان عینک یا تقویت کننده بینایی استفاده میکرده است که شاید این نظر درست باشد . تاریخچه استخراج و معدنکاری این گوهر سبز رنگ در کشور مصر مستند تر بوده و در کتاب های تاریخی از استخراج زمرد از معادن مصر در حدود 2000 سال قبل از میلاد یاد میکنند. اما در مورد زمان دقیق استخراج زمرد از این معادن نیز تاریخ کاملا دقیقی در دست نیست. یکی از بزرگترین مشکلات در تعیین تاریخچه معدن کاری این سنگ، شاید اطلاق نام زمرد به هر سنگ سبز با جلای براق در زمان های مختلف بوده است. امروزه با بررسی جواهرات قدیمی این سنگ های سبز هم میتوانسته بریل سبز و هم سایر کانی های سبز رنگ دیگر بوده باشد. آنچه مسلم است زمردهای مصری از نظر کیفبت چندان مطلوب نبوده و از نظر اندازه کوچک و پاکی بالایی نداشته اند. به همین دلیل بیشتر این زمرد ها به صورت غیرصفحه ای و به صورت دانه تسبیحی تراشیده میشده و یا شاید مصرف دارویی داشته است. در اوایل قرن نوزدهم میلادی ماجراجویی یک سیاح فرانسوی (cailliaud) منجر به کشف مجدد معادن زمرد در مصر شد. به دستور Mehemet Ali Pasha این معادن با معدن کارانی از آلبانی بازگشایی شد حدود 4 هزار معدنچی در تونل های زیرزمینی صعب العبور به سختی زحمت کشیدند اما بعد از مدتی کار مشخص شد استخراج سنگ از این معادن به دلیل کیفیت پایین زمردها مقرون به صرفه نبوده و لذا این معادن دوباره رها شدند.
تاریخچه مستند زمردهای با کیفیت کلمبیایی به قرن شانزده میلادی بر میگردد که فاتحان اسپانیایی متوجه این سنگ سبز رنگ زیبا در این منطقه شدند اما مردم بومی منطقه حداقل 500 سال قبل با این سنگ آشنا شده بودند و آن را استخراج میکردند. عنوان میشود که اسپانیایی ها با استخراج زمردهای آمریکای جنوبی این گوهر را به بازار اروپا وارد کردند. اکتشافاتی از زمرد در میان خرابه های رم از Pompeii و Herculaneum قبل از سال 1566 وجود دارد که این فرضیه را که زمرد به اروپا از طریق آمریکای جنوبی وارد شده است را رد میکند. اما از سوی دیگر میتوان اظهار کرد زمردهای کشف شده در اروپا تا قبل از قرن شانزده میلادی با کیفیت پایینی بوده و از این زمان به بعد که زمردهای با کیفیت بالای آمریکای جنوبی به آنجا وارد شده است.
گنجینه با ارزش جواهرات سلطنتی ایران نیز بعد از استخراج زمرد های کلمبیایی توسط اسپانیایی ها، بسیار غنی تر شده به گونه ای که امروزه به عنوان منحصر به فردترین گنجینه زمرد در دنیا مطرح است.
با وجور اینکه بیش از 100 نقطه در دنیا به عنوان ذخیره زمرد شناخته شده است اما بسیاری از آنها از نظر اقتصادی ارزشمند نبوده و یا تولید با کیفیتی ندارند. در ادامه این مقاله به معروفترین این ذخایر در دنیا اشاره خواهد شد.
معادن زمرد در آسیا
معادن زمرد در هند
آشنایی هندی ها با زمرد و استفاده از آن توسط پادشاهان هندی در جواهرات خود تاریخچه ای نظیر مصر داشته اما آنچه مستند تر است آوردن این سنگ زیبا به هندوستان از معادن مصر و کلمبیا بوده است.
زمرد اولین بار در سال 1943 نزدیک روستای Kaliguman در ایالت Rajasmand در هند کشف شد، در حالیکه کارهای اکتشافی برای میکا، بریل و کانی های استراتژیک در طول جنگ جهانی دوم در این منطقه انجام گرفته بود. Sir Bhagchand soni (صاحب معدن Kaliguman ) کریستال های شش ضلعی سبز رنگی را پیدا کرده و آنها را به بخش تولیدات میکایی انجمن زمین شناسی هندوستان فرستاده بود و این انجمن کریستال های کشف شده را در سال 1943 زمرد شناسایی کردند. این اولین ثبت مستند زمرد در هندوستان در ایالت راجستان بود که چشم انداز ایالت راجستان را ترقی بخشید. تحقیقات فعال و معدن کاری برای زمرد از سال 1944 در ناحیه Kaliguman شروع شد و چند سال بعد در امتداد لیتولوژی موجود در منطقه، چهار نقطه دیگر در نواحی Ajmer و Rajsamand نیز ذخایری کشف شد . معدن کاری برای زمرد بعد از استقلال هند گسترش بیشتری یافت. کمربند زمرد ساز هند به طول حدود 200 کیلومتر از Babani در شمال شرقی تا Gangurha در جنوب غربی گسترش دارد. در آخرین گزارشی که دولت هندوستان از موقعیت مکانی ذخایر معدنی زمرد خود در آگوست 2013 اعلام کرده این ذخایر به این شرح است :
| ناحیه | ایالت |
| Visakhapatnam | Andra Pradesh |
| Bolangir , Dhenkanal | Odisha |
| Ajmer, Rajasmand, Udiapur | Rajasthan |
| Coimbatore | Tamil Nada |
معادن زمرد در افغانستان
بسیاری از مورخین معتقد هستند که زمرد واقعی در طول رم باستان و یونان قدیم از مصر تامین میشده است. در تاریخ طبیعی قرن اول بعد از میلاد مورخ پلینی به لغت Smaragdus از بلخ اشاره دارد، ناحیه ای که اکنون جزئی از ایران و افغانستان است. Smaragdus یک اصطلاح لاتین است که در قدیم برای زمرد و سایر سنگ های سبز بکار گرفته می شده است. هنوز بطور قطع مشخص نشده که سنگ سبز Smaragdus آمده از بلخ زمرد بوده است یا خیر.
بعد از پلینی یک وقفه در اخبار تاریخی در مورد گوهر های افغانستان وجود دارد تا حدود 1300 سال بعد از میلاد که مارکوپولو از سفرهای خود در مورد معادنی در افغانستان صحبت می کند و به معدن کاری در ناحیه پنجشیر اشاره میکند. در طول صد سال گذشته زمین شناسانی از انگلستان، فرانسه، ایتالیا و ژاپن گزارشات زیادی از زمین شناسی افغانستان منتشر کرده اند. اما در حقیقت هیچ نوشته ای از ذخایر زمرد تا قبل از سال 1976 وجود ندارد. در اوایل 1970 توسط زمین شناسان روسی زمرد در منطقه ای که امروزه معدن Buzmel نامیده می شود (واقع در شرق روستای Dost-e-Rewat در دره پنجشیر) کشف شد. (Bariand and Poullen ، 1978) به هر حال در سال 1977 نام و موقعیت مکانی معادن زمرد دره پنجشیر در برنامه توسعه سازمان ملل گزارش شد. ( Neilson and Gannon، 1977)
موقعیت معادن افغانستان
معادن زمرد حدود 100 کیلومتری کابل و در ارتفاع 4300 تا 7000 فوتی در ناحیه کوهستانی در شرق رودخانه پنجشیر قرار گرفته است. وسعت کل ناحیه شناخته شده دارای زمرد 400 کیلومتر مربع تخمین زده میشود. افغانستان هیچ تولیدی از زمرد جز دره پنجشیر در جای دیگر ندارد.
به دلیل ارتفاع بالای رگه های دارای زمرد فعالیت معدنی جهت استخراج زمرد بسیار سخت بوده و عمده معدنچیان بدون وسایل و تکنولوژی جدید در استخراج مواد معدنی، تنها با انفجار و حفر تونل به رگه های دارای زمرد دسترسی می یابند، که این روش استخراج گاها به زمرد صدمه زده و منجر به خرد شدن آنها می شود . تونل های حفر شده نیز فاقد اصول ایمنی و جریان هوای مناسب بوده لذا ریزش تونل جان معدنچیان را به شدت تهدید می کند .
نواحی معدنی دارای زمرد افغانستان شامل، Nutak، Pghanda، Sahpetaw، Mikeni، Khenj، Derik Buzmel، Yakhanw، Zarakhel، Qalat، Sakhulo، Shoboki، Abal و چندین ناحیه دیگر است که همگی در ارتفاع بالا قرار گرفته است.
معادن زمرد در پاکستان
در سال 1958 بزچران ها در منطقه ای در شمال Mingora در واریزه های یک تپه کریستال های سبز رنگ را پیدا کردند و این کریستال ها را به خان یا حاکم منطقه با نام پرنسس Miamgulai Jahanzeb نشان دادند. اما او نتوانست آن ها را شناسایی کند لذا این سنگ ها را به بازدید کنندگانی که از Bombay می آمدند نشان داد و آن ها این کریستال های سبز رنگ را زمرد تعیین کردند. این پرنسس ابتدا تپه را شناسایی کرد و سپس چندیدن نفر را به کار گرفت تا کریستال های زمرد برای او پیدا کنند. به احتمال زیاد این پرنسس ثروت زیادی را از محل فروش این زمرد ها کسب کرده است تا زمانی که حکم رانی او در این منطقه در سال 1968 به اتمام رسید. به این ترتیب از سال 1960 منطقه ی Mimgora تولید کننده زمرد در پاکستان محسوب می شود. در سال های بعد فعالیت در این معدن تحت نظارت شرکت توسعه صنعت پاکستان انجام گرفت. در فوریه 1979 شرکت گوهرهای پاکستان تشکیل و به سرعت شروع به بررسی این معدن از نظر علمی با کمک مهندسین حرفه ای و زمین شناسان کرد. این معادن اکنون توسط فرمانداران ایالتی و حکومتی اداره می شود.
کمربند زمرد پاکستان از شهر Mingora در شمال شرق تا Barkotkai به طول 32 کیلومتر کشیده شده است. کل این ناحیه از آمفیبولیت شیست های سبز رنگ تشکیل شده است که از مرز افغانستان شروع شده و در جهت شمال تا قوس رودخانه Indus کشیده شده است. محدوده فعال معدنی در نزدیکی شهر Mingora قرار گرفته و این معدن به نام Swat معروف است.
معادن زمرد در چین
دو ذخیره زمرد در چین تایید رسمی شده و در حال استخراج است ذخیره یا معدن Malipo در نزدیکی مرز چین و ویتنام و ذخیره جدید Davdar در مرز چین و پاکستان .
معدن زمرد Malipo :
استان Malipo(Yunnan) نزدیک مرز چین و ویتنام واقع شده و از سال 1980 جهت اکتشافات زمرد در این ناحیه مورد بررسی دقیق قرار گرفته است.
اغلب زمرد های معدن Malipo شفاف نبوده اما رنگ خوب و از نظر اندازه بزرگ هستند.
معدن زمرد Daftar :
معدن زمرد Daftar اولین بار در مقاله ای که توسط Dudley Blauwet و همکاران تهیه و در مجله Gem&Gemology شماره بهار 2005 به چاپ رسید ، اعلام رسمی شد. اولین زمردهای سبز رنگ از این معدن در اوایل سال 2000 میلادی در این منطقه کشف شده و به صورت غیرقانونی در بازار پیشاور پاکستان به فروش می رسید و به همین دلیل از میزان تولید زمرد از این معدن تا قبل از سال 2000 هیچ اطلاع دقیقی در دسترس نیست. اولین بار شرکتی چینی با نام Shenzen به مدیریت خانم Ayinuer Wong از این زمردها بر روی پایه جواهرات استفاده کرد . این شرکت حدود دو سال وقت صرف کرد تا بتواند محل خروج این زمردها را بعد از حدود 19 بار چرخش سنگ ها در دست افراد مختلف محلی پیدا کند. حتی خود او شخصا در راس یک گروه تحقیقاتی در سال 2002 به کوه های پامیر سفر کرد تا محل ذخیره زمرد را از نزدیک مشاهده کند.
این معدن در جنوب غربی ناحیه Xinjiang نزدیک مرز چین و پاکستان و افغانستان قرارگرفته است به فاصله 3 تا 4 کیلومتری این محدوده معدنی ، بزرگراه Karakoram به Tashkurgan می گذرد که راه ارتباطی بین المللی بسیار با اهمیتی است. نزدیک ترین روستا Daftar بوده که نام این معدن از نام این روستا گرفته شده است .
تا قبل از سال 2005 که اعلام رسمی از کشف ذخیره جدید Daftar در چین انجام گرفت برداشت های غیرقانونی زمرد این معدن به پیشاور پاکستان ، دوبی ، هنک کنگ و تایلند فرستاده می شد. آنچه مشخص است تولید راف های با کیفیت تجاری و کریستال های خوب زمرد از اواخر سال 2008 و اوایل 2009 آغاز شده است.
معادن زمرد قزاقستان
در حال حاضر دو مکان برای زمرد در قزاقستان شناخته شده است Kuu Yuzhnoe و Delbegetey که به ترتیب در بخش مرکزی و شمال شرقی این کشور واقع است.
در هر دو مکان زمرد همراه با نفوذی های گرانیتی و سنگ های رسوبی و دگرگونی یافت می شود. بیشتر بریل های سبز یافت شده در منطقه Kuu فاقد کیفیت گوهری بوده و لذا این معدن ارزش اقتصادی جهت برداشت ندارد. ذخیره Delbegety از اوایل سال 1990 جهت استخراج زمرد مورد بررسی دقیق قرار گرفته و زمردهای با کیفیتی از این سال به بعد برداشت شده و هنوز نیز فعال است. لذا می توان گفت تنها ذخیره ارزشمند اقتصادی زمرد قزاقستان Delbegetey است.
معادن زمرد روسیه
کشف زمرد در این ناحیه توسط یک کشاورز محلی بود که کریستال زمرد را در میان ریشه های یک درخت افتاده نزدیک رودخانه Takovaya در حوالی ناحیه Malysheva در دسامبر 1830 یافته بود. جستجو و تحقیقات معدنی توسط دولت در سال 1831 شروع شد. مدت زمان زیادی از قرن 19 زمردهای اورال ارزش اقتصادی چندانی نداشتند و تنها در بین جواهرات سلطنتی روسیه نمونه های باکیفیت آن دیده می شد. در سال 1898 یک شرکت معدنی اقدام به استخراج اصولی و صادر کردن این زمرد ها به انگلستان و فرانسه کرد. این شرکت در طی هجده سال فعالیت تا سال 1916 حدود 40 میلیون قیراط زمرد به اروپا صادر کرد. بعد از
آن چندین شرکت معدنی دیگر، استخراج زمرد از این معدن را طی قراردادهایی به دست گرفت. با برداشت زمرد و ورود آن به بازارهای دنیا این زمرد در برخی سال ها از زمرد های کلمبیایی پیشی می گرفت.
در سال های 1940 و 1950 به دلیل جنگ جهانی استخراج زمرد در این معدن کم و ماده معدنی بریلیوم که در صنایع نظامی کاربرد داشت بیشتر برداشت شد. در سال 1970 همزمان با کشف معدن دیگری برای بریلیوم و افزایش تقاضای بازار برای زمرد معدن کاری جهت استخراج زمرد با حداکثر میزان 8 تا 10 میلیون قیراط مجدد از سر گرفته شد. صنعت تراش همزمان با افزایش میزان استخراج زمرد پیشرفتی نداشت و اغلب زمردهای با کیفیت متوسط و پایین به صورت خام به هند و پاکستان و نمونه های با کیفیت به اروپا صادر می شدند. تا اینکه با ایجاد یک توافق بین سه کمپانی روسی، پانامایی و اسرائیلی و ایجاد یک شرکت با نام Emural در سال 1991 زمردهای روسیه با آخرین تکنولوژی و جدیدترین تجهیزات تراش خورده و وارد بازار شد.
از سال 1945 تا 1995 تنها ذخایر فعال در روسیه برای زمرد Aulsky , Mariinsky , chitny و Tsheremshansky بوده و از سال 1995 تاکنون تنها ذخیره قابل برداشت برای زمرد و الکساندریت Mariinsky است.
این مقاله ادامه دارد …….
_____________________________
منبع: کتاب انواع زمرد و معادن آن در دنیا
نوشته مهندس مرضیه خواجه یزدی
دیدگاه شما
