سنگ گارنت سبز دمانتوئید ؛ مشخصات، معادن، قیمت و …

سنگ گارنت دمانتویید ( Demantoid Garnet ) یکی از نادرترین گونه های گارنت است که به رنگ سبز است از نظر زیبایی این سنگ قیمتی را رقیبی برای زمرد می دانند. کلکسیونرهای جواهرات و سنگ های قیمتی این سنگ را حتی بیشتر از الماس دوست دارند. در ادامه به بررسی تاریخچه، مشخصات، معادن، نحوه تشخیص و قیمت سنگ گارنت سبز می پردازیم.

قیمت گارنت سبز دمانتویید

علی رغم این که در دهه 1990 معادن جدیدی از سنگ گارنت دمانتویید پیدا شده است، همچنان این سنگ بسیار کمیاب و نادر است. دمانتویید گارنت، یکی از معروف ترین و باارزش ترین گونه های گارنت آندرادیت موجود در جهان است. نمونه های پاک و دارای رنگ سبز زمردی دمانتویید گارنت، ارزش بسیاری دارند و به ازای هر قیراط، بر قیمتشان افزوده می شود. نمونه های سنگ گارنت سبز دمانتویید با اینکلوژن های ( ناخالصی ها ) دم اسبی ، مواج ، طلایی و فیبری ، مورد علاقه عموم و جواهردوستان است.

خرید و فروش گارنت سبز

مشخصات سنگ گارنت سبز دمانتویید

• یکی از گونه های سنگ: گارنت آندرادیت
• کریستالو گرافی: ایزومتریک
• ضریب شکست نور (انکسار نور): 1.881-1.888
• رنگ: زرد-سبز، سبز، سبز تیره،
• جلا: آدمانتین
• سختی: 7-6.5
• وزن مخصوص:  3.88-3.82 (سان بنیتو، کالیفرنیا: 3.81)
• بیرفرژانس: ندارد.
• کلیواژ: ندارد.
• دیسپرژن: 0.057
• حساسیت به گرما: دارد.
• نور افشانی: ندارد.
• بهسازی رایج: بهسازی حرارتی ( Heat Treatment )
• شفافیت: شفاف
• سنگ ماه تولد: بهمن
• فرمول شیمایی: Ca3Fe2Si3O12
  Cr کروم باعث ایجاد رنگ سبز می شود.
  Fe3+وجود آهن، رنگ گارنت را زرد می کند.
• ریشه یابی: جستجو در آلمان قدیم برای الماس
• نحوه تشکیل: زونهای تماسی سنگهای سرپانتینی و شیستی و سنگ های آهک دگرگون شده.
• اینکلوژن ها:  ناخالصی های دم اسبی شکل بیزولیت ( آمفیبول های فیبری) یا کریزولیت

تاریخچه سنگ گارنت سبز دمانتویید

معادن گارنت دمانتویید در روسیه در قرن 19 کشف شد. نیل گوستاف نوردنسکیچلد در سال 1854 این سنگ قیمتی را در دسته بندی گارنت آندرادیت قرار داد. نوردنسکیچلد چنان تحت تاثیر درخشش این سنگ قرار گرفت که نام دمانتویید را به دلیل شکل الماس گونه آن برای این نوع گارنت انتخاب کرد.
در واقع این گارنت، نسبت به الماس و دیگر سنگ های قیمتی معروف سبز رنگ، مثل زمرد و پریدوت، درخشندگی و پخش نور بیشتری دارد. نمونه های تیره رنگ، کمتر نور را پخش می کنند.
دمانتویید سنگ قیمتی بسیار محبوبی از سال های 1990-1915 در دوران زیبا (Belle Époque) و مخصوصا در دوران هنر مدرن بوده است. این سنگ به طور خاص، سنگ قیمتی مورد علاقه سزارهای روسی بود.

سال های سال، معادن روسیه تنها منبع استخراج و تولید دمانتویید بود اما این سنگ چندان نادر بود که معمولا فقط در جواهرات عتیقه دیده می شود. اگرچه از دهه 1990 با احیا دوباره معادن روسیه و کشف معادنی در نامیبا، ماداگاسکار و دیگر مکان ها، این سنگ در دسترس بیشتر قرار گرفته است، اما امروزه همچنان دمانتویید هم سنگ بسیار محبوب و مطلوب و هم بسیار گران قیمت است.

نحوه تشخیص سنگ گارنت سبز دمانتوئید

ناخالصی های بیزولیت یا کریزولیت اغلب به رنگ طلایی هستند و به دلیل شکل مواج و طولانی اشان، “دم اسبی” نام گرفته اند. این ویژگی مدت هاست که به عنوان یکی از مشخصه های دمانتویید برای تشخیص در نظر گرفته می شوند. در طی یک مطالعه در سال 2018 ناخالصی های دم اسبی شکل در آندرادیت قهوه ای رنگ غیر دمانتویید، نیز دیده شد که ثابت کرد وجود این ناخالصی ها به تنهایی برای تشخیص دمانتویید کافی نیست.

ناخالصی های دمانتوئید به ندرت باعث به وجود آمدن ویژگی چشم گربه در سنگ می شوند. دمانتوئیدها ممکن است رنگ و ظاهری کاملا شبیه زمرد داشته باشند اما خصوصیات نوری و فیزیکی این دو نوع سنگ قیمتی کاملا با هم متفاوت است. واضحترین تفاوت این دو گونه، پخش بیشتر نور دمانتوئیدها و عدم بیرفرژانس است. (توجه داشته باشید که برخی از دمانتوئیدها به طرز غیرعادی بیرفرژانس را نشان میدهند، در این صورت لازم است از آزمایش های نورسنجی برای تشخیص بیرفرژانس سنگ کمک گرفته شود.)

تساوریت ( tsavorite ) و اواروویت ( uvarovite ) نیز همانند دمانتوئیدها از انواع نادر گارنت با رنگی شبیه به رنگ زمرد هستند؛ البته لازم به ذکر است که وزن مخصوص و تجزیه نور دمانتوئیدها از گارنت های سبز رنگ همقطارشان بیشتر است.

گارنت مصنوعی ( سنتتیک )

این گوهر نمونه مصنوعی (سینتتیک) ندارد. با این وجود، انواع سبز رنگ گارنت سینتتیک معروف به (YAG (Yttrium aluminium garnet به عنوان جایگزین دمانتوئید می تواند استفاده شود.

بهسازی گارنت سبز

ممکن است دمانتوئیدها با گرما دیدن رنگشان بهتر شود با این حال این روش، شیوه ای با ثبات و غیر قابل اثبات است.

معادن گارنت سبز دمانتوئید در ایران و جهان

در ایران مناطق شاهین دژ، تکاب، کردستان، کرمان و زاهدان دارای گارنت سبز دمانتوئید هستند. گارنت سبز در منطقه باغ برج کرمان شهرت جهانی داشته و در بازار جهانی از اهمیت بالایی قرار دارد.

از گذشته تا کنون، روسیه مهم ترین تولید کننده دمانتوئیدها بوده است. معادن بسیاری از این سنگ قیمتی در مناطق کوهستانی اورال، فلات کوریاکسکو و شبه جزیره کولا در روسیه کشف شده است. در سال های 1996 و 2009 به ترتیب کشورهای نامیبیا و ماداگاسکار هم به منابع تجاری مهم این نوع گارنت تبدیل شدند.

در شمال غربی ایتالیا، ناحیه پیدمونت، منطقه الا، نیز معادنی برای دمانتوئیدها پیدا شده است.

دیگر منابع قابل توجه دمانتوئیدها در کشورهای افغانستان، آذربایجان، کانادا، جمهوری دموکراتیک کنگو، مکزیک، پاکستان، کره جنوبی، سریلانکا، شهرستان سن بنیتو، کالیفرنیا و ایالات متحده پیدا شده اند.

اندازه های سنگ گارنت سبز دمانتوئید

دمانتوئیدها معمولا سنگ های کوچکی اند و به ندرت در اندازه بیشتر از 10 قیراط پیدا می شوند. بزرگترین دمانتوئیدی که تا کنون کشف شده از کوه های اورال روسیه است و وزنی حدود 50.5 گرم یا 252.5 قیراط دارد.

نام های تجاری

خریداران ممکن است دمانتوئید را با نام های “زمرد سیبری” ، ” کریزیولیت سیبری ”  یا “کریزیولیت اورال” بخرند. البته گارنت ها گروه جدایی از دیگر زمردها تشکیل می دهند. کریزیولیت نیز اصطلاحی قدیمی برای سنگ های قیمتی با رنگ های سبز تا زرد سبز است که برای پریودوت ها، کریزوبریل ها و پرنیت ها به کار رفته است. هر یک از این سنگ های قیمتی گونه های متمایزی از دمانتوئیدها را تشکیل می دهند.

نحوه مراقبت و نگهداری از گارنت سبز دمانتوئید

گارنت های حساس به گرمای زیاد، مانند دمانتوئیدها، باید با آب گرم، شوینده معمولی و یک برس نرم تمیز شوند. از تمیز کردن مکانیکی این نوع گارنت و قرار دادنشان در معرض گرمای شدید خودداری کنید.
برخی از دمانتوئیدها درجه سختی 6.5 دارند که به معنی خراش پذیری آن هاست، بنابراین باید از آن ها در برابر خراشیدن مراقبت کرد؛ مخصوصا اگر به عنوان نگین در انگشتر استفاده شده باشند.