سنگ مروارید چیست ؟ انواع مروارید، تاریخچه و خواص درمانی آن

سنگ مروارید چیست؟

مروارید عضو خانواده سنگ های جواهر دارای منشاء آلی (Organic gems) گیاهی یا حیوانی هستند. ارگانیک ها بیشتر منشاء حیوانی دارند مانند: مروارید(pearl) ، عاج(Ivory) ، صدف(shell) و مرجان (CORAL)

و آنهایی که منشاء گیاهی دارند، کهربا (Amber) و جت (jet) نامیده می شوند.

مروارید مهم ترین و پر فروش ترین گوهر در گروه ارگانیک هاست و مقام دوم فروش را پس از الماس در دنیا دارد.

تاریخچه

نام لاتین آن (Pearl) از “پیرنا” که نام نوعی صدف است اخذ شده. براساس افسانه های اساطیری هند، هنگامی که ماه هلال کامل به دریا فرو می افتد قطره شبنمی فرو می چکد و صدفی آن را می رباید و مروارید را به وجود می آید.

باورها و خواص درمانی مروارید

در گذشته معتقد بودند که مروارید اشک چشمان خداوند است، امروزه در تمام دنیا مروارید سمبل پاکی و پاکدامنی است، نیروی حیاتبخش با خود داشته و به داروی جادویی شهرت دارد، ضمن اینکه از اضطراب و افسردگی و تغییرات ناگهانی اخلاق جلوگیری می کند همچنین باعث ایجاد خلاقیت و لطافت می شود. در بسیاری از کشورها این سنگ قیمتی نماد ازدواج کامیاب است.

مروارید سنگ متولدین ژوئن (خرداد) است.

مشخصات گوهرشناسی

ترکیب شیمایی: کربنات کلسیم Caco3

سختی: 2.5 – 4.5

وزن مخصوص: 2.6 – 2.85

ضریب شکست: 1.52 – 1.66

تنوع رنگی: سفید ، صورتی ، نقره ای، کرم، طلایی، سبز، آبی، و سیاه

مرواریدها به دو دسته طبیعی و پرورشی تقسیم می شوند.

بزرگترین مرواریدها

اندازه مروارید متغیر است، می تواند به اندازه سر یک سوزن و یا به اندازه تخم کبوتر باشد. بزرگترین مرواریدها به ترتیب:

– مرواریدی به وزن 36 کیلوگرم کشف شده در سواحل فیلیپین توسط یک ماهیگیر

-مروارید Lao Tzu  به وزن 6.4 کیلوگرم

*عواملی که در درجه بندی کیفیت و قیمت گذاری مرواریدهای مختلف دخیل هستند شامل: جلا – رنگ – شکل – نوع آن (دریای جنوب، جزایر تاهیتی، آب شور، آب شیرین، پرورشی و …) اندازه – سطح

چگونگی تشکیل مروارید درون صدف

زمانی که یک جسم خارجی به درون صدف وارد می شود، اولین واکنش این موجود، خارج کردن این جسم است. اگر موفق نشد سیستم دفاعی را به کار می اندازد و شروع به تجزیه می کند، در مرحله سوم اگر نتوانست، سیستم دفاعی به گونه ای دیگر فعال می شود و جسم را به صورت ایزوله نگه می دارد. این کار به این صورت انجام می گیرد که با غددی به نام epithelial یا غدد مرواریدی دور جسم خارجی ترشح می کند تا با جداسازی، موجب ایزوله جسم شود و درون یک پیله مرواریدی به صورت لایه لایه در مدت زمان زیادی روی هم انباشته می شود و مروارید شکل می گیرد.

آنالیز شیمیایی غدد مترشحه اپی تلیال (epithelial) به این گونه است: 91درصد آراگونیت (Aragonite) ، 6 درصد conchiolin و 2 درصد آب و 1 درصد مواد دیگر.

مروارید آب شور و آب شیرین

نوع ، تلالو و رنگ مروارید به نوع صدف، محیط دریایی ( عمق ودرجه حرارت) و املاح موجود در آب بستگی دارد. وجود لایه های مروارید مربوط به تغییرات دما در آب و سرد و گرم شدن آب در فصول مختلف است. در فصول سرد ، متابولیسم بدن موجود کند می شود ولی در فصول گرم، متابولیسم آن ها تند می گردد، در فصول گرم به دلیل سریع تر بودن، فعالیت حیاتی بدن موجود، بلورها درشت تر و در نتیجه لایه ترشح شده زبرتر می شود و لایه های مروارید، ظرافت کمتری دارند.

پس بهترین زمان برای صید ، فصل سرما است، زیرا لایه آخر ظریف و صیقلی تر است.

صید در فصل مناسب باعث لطافت بیشتر و درخشندگی (orient) این سنگ قیمتی می شود. مرواریدهای آب شور که در آب های آزاد و اقیانوس ها به وجود می آیند، مروارید آب شور می نامند. به مرواریدهای آب شور که در دریاچه به وجود می آیند، مروارید آب شیرین می گویند.

به طور کلی کیفیت مروارید آب شور، بیشتر است.

جالب است بدانید مراحل رشد مروارید طبیعی که اندازه آن 1 سانتی متر باشد، 8 سال طول می کشد.

صدفِ مرواریدسازِ لب سیاه

یکی از مشهور ترین و با ارزش ترین گونه از صدف های مرواریدساز، صدف مرواریدساز لب سیاه با نام علمی(pinctada margaritifera) است. صدف لب سیاه، پوسته و گوشت آن در جهان از اهمیت زیادی برخوردار بوده و بی نظیر است. این گونه صدف به دلیل توانایی در تولید مروارید از روزگاران قدیم مورد توجه بوده و به دلیل اندازه بزرگ، ضخامت چشمگیر لایه مروارید آن قادر به تولید مروارید بسیار با ارزش است.

مروارید پرورشی

میکی موتو کوکیچی

مروارید پرورشی نخستین بار از سوی چینی ها در قرن 12 و 13 تولید شد، سپس رشد دادن آن به دست ژاپنی ها انجام پذیرفت، سال 1980 شخصی به نام میکی موتو (Mikimoto) تحقیقات 30 ساله روی صدف پرورشی به طور گسترده انجام داد و مرواریدهای مزرعه پرورشی خود را سال 1920 وارد بازار جهانی کرد.

امروزه میکی موتو از برندهای برتر جهانی در زمینه جواهرات است تا جایی که از وی به عنوان سلطان مروارید یاد می کنند.

چگونگی پرورش مروارید

اشخاصی که عمل هسته گذاری درون صدف های پرورشی را انجام می دهند، دو سال دوره تخصصی می بینند. ابتدا یک صدف مرغوب را که نژاد خوب و دارای تولید مروارید خوب است، قربانی صدف های دیگر می کنند، به این صورت که غده اپیتلیال (epithelial) را از درون صدف بیرون می آورند و به قسمت های کوچک تری تقسیم می کنند. با هسته اولیه که مرغوب ترین آن پوسته صدف است، در درون دهان صدف پیوند می زنند، به این صورت متخصصان ابتدا روی غده تولید مروارید را با تیغ جراحی می برند و هسته و غده پیوندی را درون آن جاسازی می کنند، به این صورت مروارید حاصل از نژاد مرغوب و اصلاح شده تولید می شود.

سقف مدت مجاز برای مروارید پرورشی 3 سال است. زمان استاندارد هسته گذاری تا برداشت مروارید 1 تا 2 سال است. پس از اینکه مروارید (طبیعی و پرورشی) از صدف خارج شد، لکه های سیاه رنگ و تاول مانند روی سطح مروارید وجود دارد که با مواد شیمایی آن را پاک می کنند.

منابع و انواع مروارید

مرواریدهای خاورمیانه؛ مرواریدهای طبیعی آب شور خلیج فارس:

از دیر باز نام مروارید مرغوب با نام خلیج فارس (Persian gulf) همراه بوده است، به عقیده بسیاری از گوهر شناسان جهان، مرواریدهای آب های ایران یکی از مرغوب ترین مرواریدهای جهان (سفید شیری و صورتی روشن) و به مراتب بهتر از مرواریدهای صید شده در اطراف جزایر اندونزی و خلیج مکزیک است.

مرواریدهای جنوب؛ حد فاصل اندونزی تا ماداگاسکار:

جزایر مختلفی که کار پرورش مروارید در این مناطق صورت می گیرد، به این جزایر، دریاهای جنوب و مرواریدهای آن را مروارید دریای جنوب می گویند. مرواریدهای با کیفیت استثنائی از 8 تا 22 میلیمتر در دامنه رنگ های سفید، کرم و طلایی، بزرگتر از انواع معمولی هستند. این ها کمیاب ترین و غیرعادی ترین مرواریدهای جهان هستند که به علت کمیابی و حساسیت صدف های آن ها پرورش این مرواریدها مشکل تر است بنابراین گران قیمت تر نیز هستند.

مرواریدهای تاهیتی موسوم به جزایر استوایی تاهیتی است:

در جرایر جنوب اقانوس آرام، سواحل شمالی و دریای کم عمق استرالیا و سواحل آمریکا مرکزی که یکی از مهمترین این جزایر تاهیتی(Tahiti) است، مرواریدهای بزرگ تا 18 میلی متر نیز تولید و اغلب مروارید سیاه در این منطقه وجود دارد. رنگ سیاه طبیعی این مرواریدها از رنگ کفه های سیاه صدفشان ناشی می شود لیکن دامنه رنگی آن ها می تواند ته رنگ های آبی، متمایل به بنفش یا سبز نیز باشد.

مرواریدهای آکویا (ژاپنی):

این مرواریدهای گرد، سفید، جلادار عملا مرواریدهای کلاسیک را تشکیل می دهند. مرواریدهای آکویا بهترین و محبوبترین در جهان هستند. اکثر آکویاها از نوع صدف های آب شور بوده در آب های سرد ساحلی ژاپن هسته گذاری می شوند. اکثرا سفید و خیلی جلادار بوده تقریبا گرد و همگن هستند گفتنی است جلای هیچ مرواریدی به پای جلای استیلی مرواریدهای آکویا نمی رسد.

مرواریدهای لاپاز در سواحل مکزیک و کالیفرنیا، سیلان یا مدرس، استرالیا، بیوآی، بمبئی، کئیشی، چینی و … از دیگر اقسام مرواریدها هستند.

نحوه مراقبت از مروارید

این سنگ قیمتی در برابر بسیاری از مواد شیمیایی، اسیدی و حرارت حساس هست وقتی در معرض این گونه مواد قرار می گیرند پوست پوست شده و از بین می رود.

دوام

خشکی و رطوبت هر دو برای این گوهرسنگ مضر بوده، اسیدها، مواد آرایشی، اسپری ها، عرق بدن اثرت منفی بر دوام و جلای این سنگ قیمتی داشته و به آن آسیب می زند.

نحوه پاکسازی

فقط با آب سرد و صابون؛ پاک کردن با پارچه خیلی نرم متعاقب هر استفاده